Prawo budowlane dokładnie określa to, jakie obiekty wymagają pozwolenia na budowę, a które nie. Zazwyczaj inwestorzy najlepiej orientują się w przepisach związanych ze wznoszeniem domów jednorodzinnych i ich usytuowaniem na działce. Jednak nieco inaczej wygląda kwestia przepisów dla innych obiektów budowlanych, jak chociażby garaży, wiat czy altan ogrodowych. Czy na budowę tych obiektów wymagane jest pozwolenie na budowę? Jakie obiekty można wybudować bez konieczności uzyskania takiego pozwolenia?
Jakie obiekty na działce budowlanej można postawić bez pozwolenia na budowę?
Na działce budowlanej oprócz domu stawiamy często też inne obiekty, które mają nam znacznie ułatwić korzystanie z niej. Najczęściej stawiane są garaże, a także niewielkie budynki gospodarcze, które pełnią funkcje szopki na narzędzia lub altanki ogrodowej. Tego typu budowle można stawiać bez pozwolenia na budowę, o ile ich powierzchnia nie przekroczy 35 m2. Budynki te powinny być wolnostojące i parterowe. Ważne jest to, aby na każde 500 m2 działki, na jakiej stawiane są te budynki, nie przypadało więcej niż dwa obiekty. Podobne zasady stosowane są do przydomowych ganków czy coraz chętniej stawianych ogrodów zimowych lub oranżerii.
Bez pozwolenia na budowę może być wzniesiona również wiata, której powierzchnia nie przekracza 35 m2. Chodzi o budynki przeznaczone do czasowego wypoczynku. W tym przypadku liczba obiektów tego typu nie może być większa niż jeden na każde 500 m2 działki. Pozwolenia na budowę nie wymaga także postawienie parterowego domku letniskowego, jak również budowa basenu czy oczka wodnego.
Na terenie działki budowlanej bez pozwolenia można wybudować również przydomową oczyszczalnię ścieków, o ile jej wydajność nie będzie większa niż 7,50 m3 na dobę.
Obecnie rozszerzony został zakres możliwości stawiania obiektów budowlanych bez pozwolenia. Dla wielu wystarczy zawiadomienie do odpowiedniego urzędu. Chodzi tutaj nie tylko o obiekty stawiane na prywatnych działkach budowlanych, ale także szereg obiektów stawianych na terenach samorządowych. Zmiany związane z koniecznością posiadania pozwolenia na budowę lub jedynie zawiadomieniem o budowie, wynikają z szeregu nowelizacji wprowadzanych w ustawach powiązanych z ustawą o prawie budowlanym, m.in. ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości z 20 lipca 2017 r. (Dz. U. poz. 1529).
Zgłoszenie prac budowlanych – co należy wiedzieć?
Prace, które nie wymagają pozwolenia na budowę, zazwyczaj wystarczy zgłosić do odpowiedniego urzędu – Starostwa Powiatowego, Urzędu Wojewódzkiego lub Urzędu Dzielnicowego. Dokumenty można złożyć osobiście lub skorzystać z serwisów rządowych, które umożliwiają elektroniczne złożenie deklaracji. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o tym, że posiada się prawo do dysponowania nieruchomością, na jakiej będą wykonywane prace budowlane, projekt zagospodarowania działki, rysunki oraz szkice. W zależności od rodzaju budowanego obiektu mogą być wymagane dodatkowe dokumenty takie jak np. wyniki audytu ruchu drogowego czy pozwolenie na budowę w pobliżu obiektów zabytkowych.
Jeżeli wniosek jest kompletny, to urząd udzieli tak zwanej cichej zgody i po upływie 21 dni od momentu złożenia wniosku można rozpocząć prace budowlane. Jeżeli zostaną one rozpoczęte wcześniej, bez zgody urzędu, zostaną uznane za samowolę budowlaną.
Niekiedy urząd przed upływem 21 dni wydaje zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, co również pozwala na rozpoczęcie budowy. Co ważne, na rozpoczęcie robót budowlanych ma się czas przez 3 lata od momentu podanego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. Jeżeli nie zostaną one rozpoczęte w tym terminie, należy złożyć nowy wniosek ze zgłoszeniem prac budowlanych.
W sytuacji, gdy wniosek o zgłoszenie prac budowlanych będzie niekompletny lub urząd uzna, że prace budowlane nie mogą być rozpoczęte, w ciągu 21 dni od jego złożenia wyda sprzeciw. Wówczas należy wniosek uzupełnić lub zlikwidować przeszkody, które urząd uznał za uniemożliwiające rozpoczęcie prac budowlanych we wskazanym terminie i na określonym we wniosku terenie.